Tarihçi Doç. Dr. Ayfer Karakaya Kütük “Alevi-Bektaşi Dijital Arşiv Projesi”ni başlattı.
MA’dan Revşan Sağlam ile konuşma Stump, kelam konulu çalışmalarıyla Alevi kültürünün yaşatılması ve nesilden nesile aktarılması için dijital bir arşiv üzerinde çalışacak. Stump, proje kapsamında 5 bin Alevi köyüne ulaşmayı hedefliyor.
‘KATLİAM BİZİ ALEVİMİZİ HATIRLADI’
1995 yılından itibaren Alevi kültürünün ilgi alanı olduğundan bahseden Stump, projeye başlama serüvenini şöyle anlattı: “Sivas katliamı ile Aleviliğimizi yeniden hatırladık. Aleviliğe ilgim o dönemden sonra başladı. Alevilikle ilgili okuduklarım beni hiçbir zaman tatmin etmediği için doktoramı tarih üzerine yaptım. Alevi ocaklarındaki el yazması ve belgeleri Osmanlı arşivlerindeki belgelerle harmanlayarak Kızılbaş Harekatı’nın oluşumu üzerine bir doktora tezi yazdım. Bu iş sırasında hep köylere gittim. Dedelerin ellerindeki yazıları ve belgeleri görüyordum ve birçoğu yıpranmış durumda olmasına rağmen kaybolan, yakılan ve çalınan belgeler olduğunu öğrendim. Bunların yanı sıra devlet üniversitelerinden bir kadro, ailelerin özel arşivlerindeki el yazması ve belgeleri ele geçirdi. Bir bakıma devlet hiçbir zaman arşiv yapmadı. Bu politika ile Alevi nüfusun ve ardından Alevilerin tüm izlerinin silinmesini istediler. Devletin yaptığı bu hesaplarla ortadan kaybolan bir miras olduğunu anladım ve yıllar sonra bir Alevi Bektaşi Dijital Arşiv Projesi başlattım.”
‘KAMUYA AÇIK PROJE’
Yaz sezonuyla birlikte projesini hayata geçirdiğini belirten Stump, “Üniversitenin verdiği teknik asistanlarla bahar döneminde projenin teknik altyapısını oluşturduk. Şimdi bu projeyi tüm Alevi toplumu ve kuruluşlarıyla şeffaf bir şekilde paylaşıyorum. Çünkü imece aracılığıyla tüm Alevi toplumunun hem katkı sağlayacağı hem de yararlanacağı bu projeyi uzun vadede halka açmayı hedefliyoruz. Bu nedenle ilk sunumu bu yaz İngiltere’de bir Djemevi’de yaptım, ardından İzmir ve Dersim’de sunumlar yaptım ve sunumlarıma devam edeceğim. Temelini atacağız, ardından gönüllüler, kuruluşlar ve katkıda bulunmak isteyenlerle birlikte bu projeyi büyütmeyi hedefliyoruz” dedi.
‘GENÇLERE AÇIK PROJE’
Projenin tek kişilik olmadığını söyleyen Stump, arşivde el yazması eserler, belgeler, fotoğraf ve müzik gibi birçok alanın yer alacağını sözlerine ekledi. Proje kapsamında alanların olduğunu belirten Stump, şöyle devam etti: “Ben bir tarihçiyim, tarihi belgeler ve el yazmaları benim uzmanlık alanım, projenin bu kısmıyla ilgileniyorum. ABD’de bir üniversitede Etnomüzikoloji alanında doktora yapan bir öğrenci, arşivin Alevi müzik kayıtları bölümünü yönetecek. Uzmanlıkları nedeniyle, herkesin güven duyacağı ve Alevi gençlerin ve gönüllülerin bölgedeki Alevi yerlerinin yerlerini belirleme ve haritalama konusunda isteyerek çalışabilecekleri bir projeye sahip olmayı planlıyoruz.”
5.000 KÖY TESPİT EDİLDİ
Stump, yaptıkları araştırma sonucunda 5 bin Alevi köyü belirlediklerini ve yeniden haritalama yaptıklarını söyleyen Stump, projenin köyler üzerinden geliştirileceğini söyledi. Proje tamamlandığında interaktif bir harita oluşturulacağını anlatan Stump, “Ailesi hakkında hiçbir şey bilmeyen ve sadece köyünün adını bilen birinin olduğunu düşünelim. O köye tıkladığında o köyle ilgili tüm temel bilgilere ulaşabilecektir. Ayrıca o köye ait yazılı belgelere, el yazmalarına ve eski fotoğraflara da ulaşabilecek.”
